BBC چقدر بودجه دارد و چگونه هزینه می کند؟/ سهم بی بی سی فارسی چقدر است؟

گروه BBC متشکل از بخش‌ها و مجموعه‌های مختلفی شامل رادیو و تلویزیون و پخش آنلاین و متشکل از تعداد زیادی کانال‌های پخش داخلی و بین‌المللی و ازجمله پخش فارسی است. براساس اطلاعات صورت مالی منتهی به مارس 2023، مجموع هزینه‌های عملیاتی گروه BBC از مارس 2022 تا مارس 2023 حدود 5 میلیارد و 957 میلیون پوند (معادل 7 میلیارد و 375 میلیون دلار به نرخ فعلی) بوده است. نگاهی به جزئیات هزینه‌های مالی گروه BBC نشان می‌دهد در سال‌ مالی منتهی به مارس 2023 این رسانه به‌صورت مستقیم حدود سه‌میلیارد و 78 میلیون پوند برای تولید محتوا هزینه کرده است. این هزینه‌ها شامل تولید محتوا در بخش‌های تلویزیونی، رادیویی و بی‌بی‌سی آنلاین بوده و همچنین در حوزه تلویزیونی تولیدات فیلم و سریال و غیره بوده است. در کنار این رقم 3 میلیارد پوندی، هزینه‌های حقوق و دستمزد و سایر هزینه‌های عملیاتی نیز به این رقم اضافه می‌شود که در نهایت مجموع هزینه‌های عملیاتی گروه BBC را به 5 میلیارد و 957 میلیون پوند می‌رساند.

2 میلیارد دلار حقوق و دستمزد BBC

بررسی بخش‌های هزینه‌ای گروه BBC نشان می‌دهد در سال مالی 2022 (سال منتهی به مارس 2023) این گروه بدون در نظر گرفتن کارآموزان و کارمندان موقت، 20 هزار و 416 کارمند تمام‌وقت داشته است. طبق این گزارش، یک میلیارد و 520 میلیون پوند معادل نزدیک به 1.9 میلیارد دلار برای بخش حقوق و مزایا (شامل حقوق و دستمزد، بیمه و بازنشستگی) هزینه کرده است. از مقدار مذکور، حدود 1 میلیارد و 134 میلیون پوند مستقیما مربوط به حقوق و دستمزد و مابقی مربوط به بیمه و بازنشستگی و سایر مزایاست. اگر رقم نزدیک به 1.9 میلیارد دلاری را به طور متوسط بین 21 هزار 416 کارمند تمام وقت گروه BBC تقسیم کنیم این گروه در سال گذشته به طور میانگین به ازای هر کارمند ماهانه 7 هزار و 322 دلار هزینه کرده که این مقدار سالانه به ازای هر کارمند حدود 88 هزار دلار خواهد شد. البته پرواضح است رقم مذکور ناخالص بوده و علاوه بر اینکه شامل بیمه و بازنشستگی نیز می‌شود، دریافتی و مزایای همه کارکنان هم بسیار متفاوت است.

حقوق‌های نجومی سلبریتی‌ها
یکی از بخش‌های اطلاعات صورت مالی گروه BBC، اطلاعات حقوق و دستمزد پرداختی به مجریان مشهور و مدیران بلندپایه این گروه است. براساس این اطاعات، گری لینه‌کر مجری فعلی و بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال انگلیس که بازی‌های روز فوتبال انگلیس و جهان و پوشش خبری جام‌جهانی توسط بی‌بی‌سی را ارائه داده، در سال گذشته بالاترین دریافتی را در بین چهره‌های مشهور و حتی مدیران گروه BBC داشته است. درآمد وی در سال 2022 (سال مالی منتهی به مارس 2023) حدود 1 میلیون و 350 هزار پوند بوده است. زوئی بال مجری برنامه صبحانه رادیو 2 با 980 هزار پوند در جایگاه دوم قرار دارد. درآمد آلن شیرر برای اجرای برنامه‌های ورزشی لیگ برتر، جام حذفی و جام‌جهانی نیز 445 هزار پوند بوده است. هاو ادواردز با درآمد 435 هزار پوندی، استفان نولان با درآمد 400 هزار پوندی، فیونا بروس با 395 هزار پوند، گرگ جیمز با 395 هزار پوند، کن بروس و لورن لاورن با 390 هزار پوند، سوفی راورث با 365 هزار پوند، استیو رایت با 360 هزار پوند و ناگا مونچتی با 335 هزار پوند در رتبه‌های بعدی با بیشترین دریافتی سالانه در بین مجریان BBC قرار داشته‌اند. درمجموع، طبق اطلاعات صورت مالی گروه BBC، در سال گذشته تعداد مجریانی که دریافتی سالانه بیش از 178 هزار دلار داشته‌اند به 51 نفر می‌رسد.

منابع درآمدهای 7 میلیارد دلاری
بخش مهمی از اطلاعات صورت مالی گروه BBC مربوط به درآمدهای بی‌بی‌سی است. طبق صورت‌های مالی، درآمدهای بی‌بی‌سی از چند منبع اصلی تامین می‌شود؛ اولین و اصلی‌ترین منبع درآمد این رسانه از یک کارمزد سالانه تحت‌عنوان فروش مجوز تماشای تلویزیون (TV License) است. طی 10 سال اخیر این درآمد به طور میانگین معادل 71 تا 74 درصد از کل درآمدزایی BBC بوده است. در سال مالی منتهی به مارس 2023 این مبلغ 159 پوند به ازای هر کاربر بوده است. درکنار فروش مجوز تماشای تلویزیون، BBC درآمدهای دیگری نیز دارد. حدود یک‌چهارم درآمدش از شرکت‌های زیرمجموعه آن به‌دست می‌آید که این درآمدها شامل درآمد فعالیت‌های تجاری همچون پخش آگهی‌های تلویزیونی، فروش برنامه‌ها و خدمات بی‌بی‌سی است. ساختار گروه BBC به این صورت است که طبق منشور اولیه خود، فعالیت‌های پخش خدمات عمومی (PSB) را از عملیات تجاری جدا کرده است. درآمد بخش PSB از فروش مجوز تماشای تلویزیون است. بازوی تجاری این گروه به‌صورت مستقل تامین مالی می‌شود و مستقل از بخش PSB فعالیت می‌کند. طبق آمارهایی صورت‌های مالی گروه BBC، درآمد این گروه از چهارمیلیارد و 790 میلیون پوند در سال 2009 (سال مالی منتهی به مارس 2010) به پنج‌میلیارد و 957 میلیون پوند در سال مالی منتهی به مارس 2023 رسیده است. با درنظر گرفتن نرخ تبدیل پوند به دلار، رقم دلاری درآمد گروه BBC در سال مالی 2022 حدود 7 ‌میلیارد و 87 میلیون دلار خواهد بود. معادل ریالی درآمد این گروه با نرخ ارز آزاد به 347 هزار میلیارد تومان می رسد.

هزینه‌ خاص برای BBC فارسی
یکی از نکات جالب‌ توجه در بررسی عملکرد مالی بی‌بی‌سی، هزینه‌های مربوط به سرویس‌های جهانی این شبکه است. این شبکه در حوزه سرویس جهانی خود در سال منتهی به مارس 2023 حدود 352 میلیون پوند هزینه داشته و نکته جالب ‌توجه این است که دفتر امور مشترک‌المنافع و توسعه وزارت خارجه انگلیس (FCDO) به‌عنوان دستگاهی دولتی بخشی از این هزینه را تقبل کرده است. براساس اطلاعات ارائه شده در صورت مالی گروه BBC، در سال 2022، FCDO در راستای تعهد کمک 283 میلیون پوندی تا مارس 2025، رقم 94.4 میلیون پوند کمک مالی به این گروه کرده است. همچنین FCDO با شروع جنگ روسیه- اوکراین یک بودجه 4 میلیون پوندی مازاد بر تعهد قبلی برای کمک به پوشش اخبار اوکراین به بخش بین‌الملل BBC ارائه داده است.

یک خیریه بازوی جاسوسی BBC
سال‌های پیش نازنین زاغری در ایران دستگیر شد. ۲۵ مهر سال ۹۶ عباس جعفری‌دولت‌آبادی دادستان وقت تهران در خصوص نازنین زاغری گفته بود: «شوهر وی تبعه انگلیس و خود وی نیز دارای تابعیت مضاعف از انگلیس بوده و در سیستم آن کشور فعالیت می‌کرده است. وی مسئول آموزش خبرنگاری آنلاین بی‌بی‌سی فارسی بوده که با هدف جذب و آموزش افرادی برای فعالیت تبلیغی علیه ایران اقدام کرده است.» نکته قابل تامل اینکه، طبق اظهارات فرانچسکا آنسوورت، مدیر گروه سرویس جهانی بی‌بی‌سی: «نازنین زاغری مدتی در «مدیا اکشن» نهاد خیریه بخش جهانی بی‌بی‌سی در یک سمت اداری کار می‌کرد.» براساس اطلاعات ارائه شده از سوی BBC ، موسسه خیریه مدیا اکشن (BBC Media Action) طی سال گذشته در 24 کشور، از رسانه‌های مستقل محلی حمایت کرده است. همچنین، پروژه حمایت رسانه‌ای خیریه مدیا اکشن تحت حمایت دفتر امور مشترک‌المنافع و توسعه وزارت خارجه انگلیس (FCDO) در برخی کشورها به ارائه خدمات می‌پردازد. براساس اطلاعاتی که گروهBBC منتشر کرده، درحال حاضر فعالیت خیریه مدیا اکشن در کشورها شامل الجزایر، عراق، لبنان، لیبی، فلسطین، تونس، سوریه، اوکراین، گرجستان، ازبکستان، ارمنستان، اتیوپی، کنیا، نیجریه، سیرالئون، سومالی، سودان جنوبی، تانزانیا، افغانستان، بنگلادش، کامبوج، هند، اندونزی و میانمار و نپال است.

23302